Uit de evaluatie van het SCP blijkt dat de ambitie van gemeenten en rijk om alle mensen vanuit de participatiewet naar betaald werk te begeleiden hoger ligt dan met de huidige middelen gerealiseerd kan worden. Ondanks dat veel werkgevers bereid lijken om meer mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, tonen de cijfers dat dit arbeidsmarktvraagstuk niet door de markt wordt opgelost.
‘Werk betekent zoveel voor mensen: een eigen inkomen, de kans om zich verder te ontwikkelen, trots op wat je doet. Het is daarom frustrerend dat, ondanks een Participatiewet, zoveel mensen nog niet de mogelijkheid hebben hun talenten te tonen op de arbeidsmarkt. Daar ligt de uitdaging’.
In een gezamenlijke brief constateert Cedris samen met VNG, Divosa, G4 en G40, dat naast voldoende begeleidingsbudget een ‘publieke infrastructuur nodig blijft, die voorziet in het bieden van werk- en inkomenszekerheid en voor opstap- en terugvalmogelijkheden’.
Verbetervoorstellen
De Participatiewet heeft vooralsnog niet gezorgd voor betere arbeidsmarktkansen voor mensen die tot 2015 aanspraak konden maken op de Wet Sociale Werkvoorziening. Er zijn dus aanpassingen nodig. Om in de toekomst de arbeidsmarktkansen van de meest kwetsbare groepen te vergroten doen de koepelorganisaties 3 verbetervoorstellen:
- Naar één regeling voor de basis van de arbeidsmarkt
Gemeenten willen minder drempels en financiële schotten tussen bestaande regelingen. Een stelsel dat stimuleert in plaats van ontmoedigt. Voor de werkzoekenden, doordat een stap richting werk niet ten koste gaan van inkomenszekerheid en er ook een terugvalmogelijkheid is als de situatie daarom vraagt. Voor werkgevers, doordat het eenvoudiger wordt ook mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt werk te bieden.
- Anticyclisch investeren in de ontwikkeling van mensen
De evaluatie laat zien dat ook in een economische hoogconjunctuur een ruim participatiebudget noodzakelijk is om werkzoekenden de juiste begeleiding en ondersteuning te bieden. Om ervoor te zorgen dat deze mensen ook tijdens een crisis aan het werk kunnen blijven moeten er ook dan voldoende middelen beschikbaar zijn. Dit vraagt om een anticyclisch investeringsmodel, bijvoorbeeld door in goede economische tijden hiervoor geld te reserveren. Investeren in mensen heeft een economisch, maatschappelijke en sociaal rendement en verdient zich dus terug..
3) Samenhangende aanpak op onderwijs en arbeidsmarkt
Om werk te vinden en te behouden is onderwijs en scholing cruciaal. Dat geldt voor iedereen en zeker voor jongeren die het niet redden binnen het huidige onderwijssysteem. Praktijkgerichte opleidingen, die aansluiten bij de vraag van werkgevers bieden ontwikkelperspectief voor werkenden en wekzoekenden. Dit vraagt om deze vorm van onderwijs onderdeel te maken van het publiek gefinancierde onderwijs en scholingsaanbod.
MVS-gemeenten
In de regio Maassluis Vlaardingen en Schiedam is vooruitlopend op de komst van de Participatiewet gekozen voor de oprichting van Stroomopwaarts. Hiermee kozen gemeenten heel bewust voor behoud van de infrastructuur van de sociale werkvoorzieningen in haar regio. Het belang van deze publieke infrastructuur werd benadrukt in het rapport. Deze infrastructuur kan ingezet worden om mensen te ontwikkelen, als vangnet en als definitieve buffer voor de meest kwetsbare werknemers.
Wel is er zorg binnen onze gemeenten over de invulling van de werkgeversrol. Immers de natuurlijke toegang tot de sociale werkvoorziening waarmee een dienstverband was geborgd is vervallen. Daarbij zijn ook de benodigde middelen weggevallen.
Dat dit gemeenten belemmert in hun opgave en ambities kwetsbare werknemers adequaat te ondersteunen is bekend bij het bestuur en deze zorg is ook gedeeld met de raden. De uitkomst van het rapport verrast dus niet. De hoop is er dat er naar aanleiding van dit rapport nu passende maatregelen worden genomen. Dat betekent een vereenvoudiging voor de uitvoering en de benodigde middelen naar gemeenten. Dan kunnen de MVS gemeenten de eerder gemaakte keuze voor behoud van de infrastructuur binnen Stroomopwaarts echt verzilveren in belang van haar meest kwetsbare inwoners.